صلوات خاصه امام رضا (ع)
معانی کلمات صلوات خاصه امام رضا (ع)
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى عَلِیِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا الْمُرْتَضَى الْإِمَامِ التَّقِیِّ النَّقِیِ وَ حُجَّتِکَ عَلَى مَنْ فَوْقَ الْأَرْضِ وَ مَنْ تَحْتَ الثَّرَى الصِّدِّیقِ الشَّهِیدِصَلاَهً کَثِیرَهً تَامَّهً زَاکِیَهً مُتَوَاصِلَهً مُتَوَاتِرَهً مُتَرَادِفَهً کَأَفْضَلِ مَا صَلَّیْتَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ أَوْلِیَائِکَ
اللَّهُمَّ: ادیبان عرب معتقدند کلمه «اللَّهُمَّ» در اصل معادل عبارت «یا الله» است که در آن تغییراتی ایجاد شده است. و ترجمه آن به صورت «پروردگارا» یا «ای پروردگار» می باشد. در زبان عربی این عبارت در زمانی استفاده می شود که انسان خداوند را برای درخواستی خطاب قرار می دهد.
صَلِّ: در شکل فعل امر است از ریشه «صلو» و در معنا عبارتی است دعایی به معنای درخواست لطف و توجه برای کسی. که با نزول رحمت خداوند برای آن شخص محقق می شود. زائر با بیان این عبارت «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى عَلِیِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا» از خداوند برای امام علی بن موسی الرضا از خداوند طلب لطف و رحمت می نماید.
الرِّضَا: لقب وجود مبارک امام هشتم حضرت علی بن موسی علیه السلام است. این کلمه مصدر از ریشه «رضو» می باشد که به معنای رضایت و موافقت قلبی با جریان امور است.«الرِّضَا» وصف بنده ای است که به آنچه خداوند عالم به حکمت خود جاری نماید راضی و خشنود باشد.
الْمُرْتَضَى: اسم مفعول است از باب افتعال و از ماده «رضو» به معنای چیزی که مورد پسند و رضا قرار گیرد. این وصف در مقام بندگی خدا بر کسی اطلاق می شود که مورد رضای خداوند باشد.
الامام: در لغت به معنای پیشوا می باشد یعنی کسی که به او اقتدا می شود چه حق باشد و چه باطل و در اصطلاح به ۱۲ پیشوای معصوم بعد از پیامبر(ص) امام می گویند که حضرت علی بن موسی(ع) هشتمین ایشان است.
التَّقِیِّ: از ریشه «وقی» وصف کسی واقع می شود که دارای صفت «تقوا» باشد.
النَّقِیِ: از ریشه «نقو» به معنای پاکیزه و طاهر است
حُجَّه: در لغت حجّت دلیلى است که مقصود را روشن میکند. با آمدن دلیل قاطع بر مقصود دیگر جای هیچ سخن و بهانه ای باقی نمی ماند. شیعیان به پیامبر(ص) و ائمه معصومین علیهم السلام “حُجَّه” می گویند به این دلیل که گفتار و عمل ایشان مورد تأیید خداوند است و معیار عمل مسلمین قرار می گیرد و دیگر بعد از آن جای سخنی باقی نمی ماند.
الثَّرَى: به معنای خاکی است که پس از خشک شدن خیس و نرم شده باشد.
الصِّدِّیقِ: صیغه مبالغه است از ریشه «صدق» و معنای آن زیادی و فراوانی صفت «صدق» است. این وصف به کسی اطلاق می شود که عملش تصدیق کننده و تأیید کننده کلامش است.
الشَّهِیدِ: از ریشه «شهد » به معنای گواه و شاهد است.
کَثِیرَهً: از ریشه «کثر» به تعداد زیاد از هر چیز گفته می شود.
تَامَّهً: از ریشه «تمم» به چیزی کفته می شود که به نهایت خودش(در کمال یا مقدار) رسیده به حدّى که دیگر نیازى به ضمیمه کردن چیز دیگرى بر آن نباشد.
ریشه “زکو” می باشد. این ریشه در دو معنا استعمال می شود یکی پاکیزگی و طهارت و دیگری رشد و نمو در این عبارت با توجه به کلمات «کثیره» و «تامه» که پیش از آن بیان شده معنای دوم محتمل تر است. یعنی صلوات رشد یابنده.
مُتَوَاصِلَهً: از ریشه «وصل» است و این ریشه در معنای اتصال دو شیء به یکدیگر به کار می رود.
مُتَوَاتِرَهً: تواتر به معنای تتابع و پشت سر هم قرار گرفتن است.
مُتَرَادِفَهً: ترادف از ریشه «ردف» به معنای پشت سر هم واقع شدن است.
أَفْضَلِ: از ریشه «فضل» به معنای زیادتر از مقدار لازم و مقرر می باشد که موجب برتری نسبت به سایرین می شود. «أَفْضَلِ» در ساختار اسم تفضیل به معنای “برترین” و “بهترین” می باشد.
سبک زندگی امام رضا علیه السلام
برخی از ویژگیهای شخصی امام رضا (ع) و رفتارهای ایشان با مردم عبارتند از:
امام رضا(ع) به اخلاق عالی و ممتاز آراسته بود و بدینسبب دوستی عام و خاص را به خود جلب فرموده بود.
او شبیهترین مردم به پیامبراکرم(ص) بود. رفتاری پیامبرگونه داشت و حلم و رأفت و احسانش شامل خاص و عام میشد.
کسی را با عمل و سخن خود نمیآزرد.
تا حرف مخاطب تمام نمیشد، سخنش را قطع نمیکرد.
هیچ حاجتمندی را مأیوس باز نمیگرداند.
در حضور میهمان به پشتی تکیه نمیداد.
پیش روی کسی پای خود را دراز نمیکرد.
هرگز به غلامانش دشنام نداد و با آنان مینشست و غذا میخورد.
شبها کم میخوابید و قرآن میخواند.
بیشتر اوقات از اول شب تا صبح شبزندهداری میکرد.
هر سه روز یکبار قرآن را ختم و در آیات آن تفکر میکرد.
کسی عالمتر و پرهیزکارتر از او نبود.
در همه وقت ذکر خدا میگفت.
بسیار روزه میگرفت.
هر ماه ۳روز حتما روزه بود.
در نهان به ویژه شبهای تاریک، بسیار به مردم احسان میکرد و صدقه میداد.
کسی که از او تقاضایی داشت، اگر میتوانست بیدرنگ آن را بر میآورد تا مبادا از آن بینیاز گردد و فرصت از دست برود.
با مردم به نرمی سخن میگفت.
هیچگاه با سخنش کسی را نمیآزارد.
امام(ع) در تابستان روی حصیر و در زمستان روی پلاسی مینشست.
نظافت را در هر حال رعایت میکرد و عطر و بخور بسیار به کار میبرد.
عادتا جامه ارزان و خشن میپوشید ولی در مجالس و ملاقاتها و پذیراییها لباس فاخر بر تن میکرد.
غذا را آهسته و اندک میخورد و سفرهاش رنگین نبود.
قبل از غذا دستها را میشست.
چون صبح اول وقت نماز میگزارد تا بر آمدن آفتاب در سجده میماند.
سپس با مردم مینشست و سخن میگفت، یا سوار میشد و بیرون میرفت.
در هر فرصت مقتضی مردم مسلمان را به وظایف خود آگاه میکرد.
برای خنثیکردن توطئههای مأمون و اطرافیان او مراقبتی هوشیارانه داشت.
به طور کلی او دارای شخصیتی یگانه و صفاتی ویژه بود.
و از نظر شیعه امامیه آن حضرت دارای ملکه عصمت که از لوازم امامت است، بود.
یاسر خادم گوید: امامرضا(ع) حتی در برخورد با غلامان و خادمان خود هرگز حاضر نبود که کرامت انسانی آنان را نادیده بگیرد و چیزی از حقوق آنان فرو گذارد.
امام به خادمان خود میگفت اگر که مشغول خوردن طعام هستید و مرا بالای سر خود ایستاده دیدید مبادا از جای خود برخیزید مگر آنکه از خوردن فارغ شده باشید.
گاهی امام خادمش را صدا میزد به او میگفتند مشغول خوردن غذاست. امام میفرمود بگذارید غذایش تمام شود.
ثبت دیدگاه